اگر تاکنون در هنگام رانندگی به جاده دقت کرده باشید، بدون شک متوجه تفاوت جاده‌های هموار با جاده‌های ناهموار شده اید. هر چه جاده مورد بررسی شما صاف تر باشد، حرکت و حمل و نقل مواد در آن جاده‌ها ساده بوده و به خودروی شما نیز آسیب کمتری می‌رساند. حال شاید تا کنون با خود پرسیده باشید که این صافی در سطح جاده‌ها چگونه ایجاد می‌شوند؟
یکی از بهترین ماشین آلاتی که می‌تواند باعث صاف شدن سطح جاده و یا شیب دادن به آن گردد، گریدرها هستند. در این مقاله از تراک کوماتسو، قصد داریم تا با بررسی گریدر راهسازی و به خصوص گریدر کوماتسو، شما را با این وسیله بسیار حیاتی در راهسازی بیشتر آشنا کنیم.
گریدر چیست
معمولا وقتی صحبت از دستگاه ها و ماشین آلات راهسازی می شود، یکی از دستگاه هایی که برای بعضی ها هنوز مبهم است، ماشین گریدر است. در پاسخ به این سوال که ماشین گریدر چیست باید گفت که، گریدرها که با نام دستگاه شیب ساز نیز شناخته می‌شوند، ماشین آلاتی هستند که توانایی جمع آوری خاک‌ها و مواد اضافه بر روی خاک را داشته و تمامی‌ناهمواری‌های خاک را برطرف می‌کند. همچنین، این وسیله علاوه بر هموار سازی سطح خاک، در شیب دادن به جاده و خیابان‌ها نیز نقش بسیار مهمی‌دارد.
طرز کار آنها به این صورت است که با حرکت تیغه گریدر بر روی خاک، خاک‌های اضافی به روی آن جمع شده و این خاک‌های اضافی یا به فرورفتگی‌های پیش رو در جاده اضافه می‌شوند و یا اینکه توسط تیغه گریدر به اطراف جاده اضافه می‌شوند تا در آینده جمع آوری شوند.به گفته بسیاری از کارشناسان و متخصصان، استفاده از این نوع ماشین راهسازی می‌تواند میزان هزینه‌های اضافی راهسازی را تا حد قابل توجهی کاهش دهد.
قسمت‌های مختلف گریدر
بسته به اینکه وسیله شما از چه نوعی باشد، قسمت‌های مختلف آن نیز متفاوت است. در این بخش به توضیح و معرفی متداول ترین قسمت‌های گریدر می‌پردازیم:
موتور:
برای به حرکت درآوردن تیغه، نیاز به نیروی حرکتی داریم. در اکثر مواقع(به جز گریدر‌های مکانیکی) این نیروی حرکتی توسط موتور گریدرها صورت می‌پذیرد.
شاسی و بدنه:
شاسی و بدنه این ماشین آلات، با اتصال به موتور، در چرخاندن و به حرکت درآوردن تیغه گریدر تاثیرگذار هستند.
تیغه:
این بخش، اصلی ترین نقش را در صاف کردن و تنظیم شیب جاده تاثیر گذار است. شکل تیغه‌ها یا به صورت صاف و یا به صورت منحنی شکل است.
هرچه لبه‌های تیغه مقاوم تر و ضخیم تر باشد، قدرت تخریب آنها نیز بیشتر است.
چرخ‌ها:
مانند دیگر وسایل راه سازی، چرخ‌ها وسیله تحمل وزن دستگاه را دارا هستند. عموما برای گریدرها از چرخ‌هایی با اندازه بزرگ استفاده می‌شود. اندازه چهار چرخ در گریدر معمولا به یک اندازه است اما گاها برای برخی از فعالیت‌ها دیده شده است که چرخ‌های جلویی کوچک تر هستند.
همچنین، توجه داشته باشید که هرچه وزن گریدر بیشتر باشد، برای آن باید از چرخ های مقاوم تر و بهتری استفاده کرد تا در طول زمان دیرتر خراب شود.
سیستم حرکتی:
به طور معمول، سیستم حرکتی و جعبه دنده دستگاه گریدرها به دو دسته دنده سنگین وسبک تقسیم می‌شود. در اکثر آنها بین ۶ الی ۹ عدد دنده جلو و ۲ تا ۹ عدد دنده عقب موجود می‌باشد.
انواع گریدر
grader های موجود در بازار به دو دسته مکانیکی(بدون موتور) و موتور دار تقسیم می‌شوند:
گریدر مکانیکی:
در این نوع از موتور برای به حرکت درآوردن گریدر استفاده نمی‌شود و از نیروی انسانی استفاده می‌شود. امروزه و با پیشرفت تکنولوژی، دیگر از این گریدرها استفاده نمی‌شود، مگر برای صاف کردن سطوحی با مسافت کوتاه.
گریدر موتوردار:
این نوع با کمک نیروی موتور حرکت کرده و سپس این نیروی موتور توسط سیستم های هیدرولکی تقویت و هدایت می شود. این گریدرها به سه نوع سبک، سنگین و فوق سنگین تقسیم می‌شوند:
گریدر سبک:
برای صاف کردن سطوح نرم و خشک که سنگ و ریشه درختان در آنها زیاد نیست کاربرد دارد. با توجه به وزن و اندازه کوچک این دستگاه ها، به آن گریدر کوچک نیز می گویند. به دلیل داشتن موتوری سبک با وزن کم، معمولا به تعمیر و نگه داری های بیشتری نیاز دارند.
گریدر سنگین:
ماشین آلاتی نسبتا قدرتمند بوده و توانایی صاف کردن اکثر جاده‌ها را دارد. از این گریدرها حتی می‌توان برای صاف کردن سطوح گلی و چسبنده استفاده کرد. با توجه به اینکه این گریدرها برای پروژه های عظیم و بزرگ نیز پرکاربرد هستند، بسیاری از افراد آن ها را با نام گریدر بزرگ، و یا ماشین سنگین گریدر نیز می شناسند.
گریدر فوق سنگین:
ماشینی فوق حرفه ای است که برای پروژهای عظیم اتوبان سازی و جاده‌سازی استفاده می‌گردد. تقریبا هیچ سنگ و یا خاکی نمی‌تواند در برابر این گریدر مقاومت نشان دهد! توجه داشته باشید که با توجه به فوق سنگین بودن، کار با گریدر های فوق سنگین دشوار تر بوده و نیازمند افرادی متخصص و حرفه ای است. در مورد تعمیر و نگه داری آن نیز به این نکته توجه داشته باشید که تعمیر این گریدرها بسیار تخصصی بوده و برای بررسی های دوره ای این دستگاه ها باید به متخصصان این حوزه مراجعه کنید تا در طی تعمیر و نگه داری مشکلی برای دستگاه پیش نیاید.
کاربرد گریدر
گریدرها در راهسازی، کاربردهای فراوانی داشته که در این بخش به بررسی آنها می‌پردازیم:
۱. مشخص کردن شیب خاک (اصلی ترین و کاربردی ترین کار گریدر است)
۲. برف روبی و انتقال برف به کناره جاده‌ها
۳. هموار سازی سطح خاک
۴. کندن جوی(به شرطی که عمق جوی بیش از یک متر نباشد)
۵. مشخص کردن شانه جاده
۶. انتقال مواد به کناره جاده
سخن پایانی
برای کسی که در صنعت راهسازی و یا عمران فعالیت می‌کند، داشتن آشنایی با گریدرها جزو اصلی ترین واجبات است و باید با کاربردهای آن نیز آشنایی داشته باشد.در این مقاله سعی کردیم تا شما را با گریدرها و کاربردهای اصلی آنان بیشتر آشنا کنیم.